Ping Pong Diplomasisinin 50. Yılı

Masa tenisinin faydalarını, ne kadar geniş bir kitleye hitap ettiğini, farklı sağlık problemleri yaşayan insanların bile yapabildiği ve hatta zihinsel birtakım rahatsızlıklarda destekleyici tedavi olarak kullanıldığından bahsetmiştik. Kısaca masa tenisi sanki insan seçmiyor ve herkese kucak açıyor. Bu kapsayıcılığı Uçan Raketler projesine de ilham vermiş olan masa tenisinin dünyanın en önemli siyasi olaylarından birine vesile olduğunu biliyor muydunuz?

Sadece spor ve sağlıktan değil, evet siyasetten hem de dünya siyasetinden ve hatta bu küresel denklemin en büyük oyuncularından bahsediyoruz. Amerika ve Çin Halk Cumhuriyeti… Günümüzün bu iki büyük gücü bundan tam 50 yıl önce tüm farklılıklarını bir kenara koyarak bir araya geldiler. Tarih sayfalarında yeni bir dönem açan bu buluşmanın başrolünde şaşırtıcı ama masa tenisi var.

Tarihi Buluşma

Şu anda içinde bulunduğumuz dünya düzenini şekillendiren en önemli küresel olayların yaşandığı 20. yy’ın ilk yarısı ne yazık ki iki büyük dünya savaşına sahne oldu. İlk perdesi çok can alıcı ama ikinci perdesi daha da yıkıcı olan bu savaşlar silsilesi 1950’li yıllar ve 21. yy.’da hala etkisini sürdüren önemli dönüşümlerin önünü açtı. Bunlardan en bilineni küresel bir güç olan ABD ile kendi ideolojisi ile sınırlarını belirleyen ve zaman içinde ekonomik bir güce dönüşen Çin… Dünya siyasetinin zıt uçlarında olan bu iki ülke 14 Nisan 1971 tarihinde ilk defa bir araya geldi. ABD, 1949 yılındaki kuruluşundan bu yana ziyaret etmediği ve ilişki kurmadığı Çin’e masa tenisi takımı vasıtası ile ilk resmi ziyaretini gerçekleştirdi. Tarihi günden birkaç hafta önceye gidersek bu buluşmanın temelinin Japonya’da düzenlenen Dünya Masa Tenisi Şampiyonası’nda atıldığını görebiliriz.

Şampiyonadaki ABD ve Çin takımları arasındaki dostluk havası, bu büyük buluşmaya davetiye çıkartmış ve 14 Nisan günü ilk defa ABD heyeti yanlarında gazetecilerle birlikte Çin’i ziyaret etmiştir.

İlklere sahne olan buluşma

Tarihte atılan ilk adımlar her zaman iyi veya kötü olsun diğer adımları beraberinde sürüklemiştir. ABD-Çin buluşması tabiri yerinde ise bir çorap söküğü gibi batı ve doğunun birbirlerine yakınlaştığı diğer gelişmelerin yaşanmasına vesile oldu. ABD’yi Kanada, İngiltere ve Nijerya takip etti ve bu ülkelerin masa tenisi takımları Çin’e dostluk ziyaretinde bulundular.

ABD-Çin buluşması başlı başına bir ilkti, fakat bu ziyaretin detaylarına indiğimizde daha birçok ilke öncülük ettiğini görüyoruz. Bu tarihi buluşmanın hemen ertesinde aynı yıl, ABD Çin'e 20 yıldır uygulanan ticarî ambargoyu kaldırdı ve Çin Birleşmiş Milletlere kabul edildi.  ABD Başkanı Richard Nixon sekiz ay sonra Çin’e resmi ziyaret gerçekleştirdi ve bunu da Çinli mevkidaşının kendisini ziyareti izledi. İlk defa üst düzey bir Çinli yetkilinin Beyaz Saray’da ağırlanması şüphesiz ki iki ülkenin ilişkilerindeki en önemli kilometre taşlarından biriydi.

1972 sonrası yaşananlar, soğuk savaşın ikinci perdesi, iki kutuplu dünyadaki fikir ayrılıklarının derinleşmesi, ekonomik hırslar dünya siyasetini farklı boyutlara taşıdı. İki ülke arasındaki ilişkiler inişli-çıkışlı bir seyir izlese de 14 Nisan 1971 buluşmasının spor ve diplomasi alanlarında yarattığı bu dinamizm günümüzde hala sürüyor. Ping Pong diplomasisi Uluslararası Masa Tenisi Federasyonu’nun uluslararası çapta kutladığı dört büyük etkinlikten birisi… Her sene başta Çin ve ABD Masa Tenisi Federasyonları bir araya gelip, bu önemli günün yıldönümünü karşılıklı müsabakalarla kutluyorlar.

Sporun yalnızca spor olmadığını gösteren bu tarihi buluşmaya vesile olan masa tenisi, bizleri kendisine bir kez daha hayran bırakıyor.